İrlanda’da Yaşayan Türkler Hakkında Bir Analiz

İrlanda’da yaşayan Türkler, Avrupa’daki Türk toplulukları arasında en küçüklerinden biri olmasına rağmen son yıllarda en hızlı büyüyen topluluklardan biridir. İrlanda, son yıllarda Türk vatandaşları arasında popüler bir destinasyon haline gelmiş olması sebebiyle; İrlanda’daki Türk topluluğu henüz oluşum aşamasındadır. Bu yazıda, özellikle yeni nesil Türk göçmenlerin tercih ettiği destinasyonlardan biri olan İrlanda’da yaşayan Türklere odaklanacağız. 

İrlanda’daki Türk Nüfusu

İrlanda’daki güncel Türk nüfusu hakkında net bir sayı vermek mümkün değildir. Bunun nedeni, resmi kaynaklardan güncel veri paylaşılmamasıdır. Ancak, bazı yan kaynaklardaki verilere ve İrlanda’da faaliyet gösteren ticari kuruluşlardan edinilen bilgilere dayanarak, İrlanda’da yaşayan Türklerin sayısı hakkında tahminde bulunulabilir.

2023 yılında Türkiye’deki seçimlerde, Türkiye’nin Dublin Büyükelçiliği’ne bağlı sandıklarda oy kullanmak üzere 6.771 seçmen kayıt yaptırmıştır. Bu sayı, İrlanda’daki Türk nüfusu hakkında en güncel veridir. Ancak, İrlanda’da yaşayıp seçmen kaydı farklı adreslerde olanlar, reşit olmayanlar ve seçimden sonra İrlanda’ya taşınanlar göz önüne alındığında, İrlanda’daki Türk nüfusunun bu sayının üzerinde olduğu düşünülmektedir.

Buna ek olarak, İrlanda merkezli çeşitli eğitim acenteleri ve işletmelerden edinilen bilgilere göre, İrlanda’daki Türk nüfusunun 8.000 ile 12.000 kişi arasında olduğu tahmin edilmektedir. 

İrlanda’da Yaşayan Türkler Kimlerdir?

Modern tarihte İrlanda’da Türk varlığı, 2000’lerin başına kadar neredeyse yok denecek kadar azdı. 2000’lerde ise ilk olarak çeşitli firmaların iş anlaşmaları aracılığıyla İrlanda’ya işçiler gelmeye başladı. Ancak, bu durum Almanya ve Hollanda gibi diğer Avrupa ülkelerindeki gibi büyük bir etki yaratmadı.

2000’li yılların başında küresel ekonomik dalgalanmaların ardından İrlanda, “Celtic Tiger” olarak adlandırılan ekonomik ve sosyal büyüme dönemine girdi. Bu dönemde Amerikalı yatırımcıların önderliğinde yabancı sermaye İrlanda’ya büyük yatırımlar yaptı, özellikle bilişim ve teknoloji şirketleri İrlanda’yı Avrupa merkezi olarak kullanmaya başladı. Bu şirketlerde çalışan binlerce kişi İrlanda’ya çekildi.

Bu süreçte, çoğunluğu bilişim sektöründe çalışan Türk vatandaşları, İrlanda’daki ikinci göç dalgasını oluşturdu. Bu kişiler genellikle iş anlaşmaları aracılığıyla Stamp 1 vizesi ile İrlanda’da yaşamaya başladılar.

Değişen Toplumsal ve Ekonomik Dengeler Türk Göçünü Tetikledi

2010’lu yıllarda Türkiye’deki ekonomik rahatlama ve döviz kurlarının makul seviyelerde olması, gençlerin yurt dışında dil eğitimi veya yüksek lisans yapma isteğini artırdı. Yurt dışı eğitimine aracılık eden acentelerin faaliyetlerinin artmasıyla birlikte İrlanda, Türk öğrenciler için cazip bir ülke konumuna geldi. Birleşik Krallık’ın 2016 yılında AB’den ayrılma referandumu ile birlikte İrlanda, AB üyesi ve anadili İngilizce olan bir ülke olarak Türk öğrenciler için daha değerli hale geldi.

Bu dönemde İrlanda’ya gelen Türk öğrenciler, daha çok eğitim amacıyla gelmekte ve kalıcı olma çabası içerisinde bulunmamaktaydı. 2016 sonrası Türkiye ekonomisindeki istikrarın bozulması ve iş hayatının zorlaşması gibi sebepler, dil eğitimi veya yüksek lisans amacıyla İrlanda’ya gelen öğrencilerin kalıcı olma arayışına yönelmesine neden oldu.

Bu süreçte İrlanda’nın, Ankara Anlaşması olarak bilinen anlaşması, öğrenci olarak gelen Türk vatandaşları arasında popüler hale geldi. İlerleyen yıllarda eğitim acenteleri bunu reklam kampanyalarında kullanmaya başladı. Çoğunluğu yeni üniversite mezunu 25-35 yaş arası Türkler, Ankara Anlaşması’ndan faydalanarak İrlanda’da kalıcı olma amacıyla gelmeye başladı. Bu dönemi, İrlanda’daki Türklerin üçüncü göç dalgası olarak değerlendirebiliriz. 

Pandemi Sonrası İrlanda’ya Akın

2020 yılında başlayan pandemi, Türkiye’de sosyal ve ekonomik anlamda derin kırılmalara yol açtı. Pandemi yasaklarının kalkmasının ardından Türkiye’den İrlanda’ya yapılan vize başvurularında büyük bir artış yaşandı. Pandemi sürecinde artan sosyal medya kullanımı, bu alanda çalışan acentelerin ve influencerların içerikleri, Türkiye’deki mevcut ekonomik durumdan “kurtulmak” isteyen birçok kişiyi İrlanda vizesine başvurmaya yönlendirdi.

Pandemi sonrası İrlanda’ya gelen Türkler, İrlanda’daki Türk topluluğu içinde dördüncü göç dalgası olarak nitelendirilebilir. Türkiye’den İrlanda’ya her göç dalgasında, bir öncekine kıyasla daha fazla Türk vatandaşı gelmiştir. Buna rağmen, İrlanda’da yaşayan Türkler, Avrupa’daki en küçük Türk topluluklarından biridir.

İrlanda’da Türk Nüfusunun Geçmişi

Yazının başında da belirttiğimiz gibi, İrlanda’daki Türk diasporası henüz oluşum aşamasındadır. İrlanda’da yaşayan Türklerin büyük bir çoğunluğu, son 5 yıl içinde ülkeye gelmiştir. Her ne kadar bu bilgi bilimsel bir veri olarak kabul edilemese de, Irishturks’un bu konudaki çalışmaları da bunu desteklemektedir.

İrlanda’daki Türk nüfusunun yaklaşık %70’i son 3 yıl içinde, %12’si ise son 5-8 yıl içinde İrlanda’ya göç etmiştir. İrlanda’da bulunan Türkler arasında İrlanda vatandaşlığına geçenlerin oranı, toplam Türk nüfusu içinde yaklaşık %5’tir.

Gelenler Kalıcı Olmak İstiyor

Bu verilerden, İrlanda’daki Türklerin büyük bir çoğunluğunun kalıcı olmalarını sağlayan Stamp 4 sahibi olmadıkları sonucu çıkarılabilir. Ancak, Irishturks okurları arasında yapılan araştırmalar, İrlanda’da bulunan Türklerin yarısından fazlasının kalıcı olma niyetiyle ülkeye geldiğini göstermektedir. Bu nedenle, ilerleyen yıllarda Stamp 4 sahibi Türk vatandaşlarının sayısında hızlı bir artış olması beklenmektedir.

İrlanda’ya gelen Türklerin ülkeye gelme sebepleri arasında kalıcı olmayı hedefleyenlerin ardından, eğitim amacıyla gelenler yer almaktadır. Para kazanmak amacıyla İrlanda’ya gelenler ise toplamın yaklaşık %15’ini oluşturmaktadır. Bu iki grup, geçici süreli göçmenlik hedefi olanlar olarak değerlendirilebilir.

İrlanda’daki Türklerin Büyük Çoğunluğu Hizmet Sektöründe

Türklerin İrlanda’daki hayatlarının başlangıç aşamasında olduklarını gösteren bir diğer veri de, hangi sektörlerde çalıştıklarıdır. İrlanda’da yaşayan Türklerin yaklaşık %60’ının hizmet sektöründe çalıştığı düşünülmektedir. IT sektörü ve diğer beyaz yaka işlerde çalışanların oranı ise Türk nüfusu içinde yaklaşık %30’dur. Yüzde 10’luk bir kesim ise ticaret ve benzeri işlerle uğraşmaktadır.

Sosyal Hayatları Nasıl?

İrlanda’da yaşayan Türklerin sosyal hayatlarının, Türkiye’deki yaşamlarından büyük ölçüde farklı olduğu söylenebilir. Bunun en önemli nedenleri arasında, göçmen olmanın getirdiği yaşam ve çalışma şartları bulunmaktadır. Özellikle hizmet sektöründe çalışanlar, değişken çalışma saatleri nedeniyle düzenli bir sosyal hayat kurmakta zorlanmaktadır. Aynı zamanda, bir yandan eğitimine devam ederken bir yandan çalışmak durumunda olan Türklerin sayısı da azımsanmayacak kadar fazladır.

Sosyalleşme konusunda yaşanan bu zorluklara karşın, dil okulları ve üniversiteler, farklı kültürlerden arkadaşlar edinmek için ideal ortamlardır. İrlanda’da yaşayan Türklerin büyük çoğunluğu, sosyal çevrelerini bu ortamlarda tanıştıkları arkadaşlardan oluşturmaktadır. Bu nedenle, Türkiye’den İrlanda’ya yeni gelenlerin arkadaş çevrelerinde, diğer göçmen gruplarından kişiler ve Türk arkadaşlar ağırlık kazanmaktadır.

Irishturks’un bu konuyla ilgili yaptığı ankete katılanların %20’si daha çok göçmen gruplarıyla arkadaşlık ettiklerini belirtirken, arkadaş grubunun Türkler ve göçmenlerden oluştuğunu söyleyenlerin oranı %32’dir. Bu veriler, Türklerin İrlandalılarla arkadaşlık kurmakta zorlandığını göstermektedir. Aynı ankete katılanların yalnızca %13’ü sosyal çevresinin daha çok İrlandalılardan oluştuğunu belirtmiştir.

Türklerin Kendi Aralarındaki İlişkiler

İrlanda’daki Türk diasporası, Birleşik Krallık, Almanya veya Hollanda gibi ülkelerdeki Türk topluluklarıyla kıyaslandığında oldukça küçüktür. Günümüze kadar İrlanda’da yaşayan Türkler, genellikle çeşitli eğitim acentelerinin düzenlediği etkinliklerde bir araya gelme fırsatı bulmuştur. Ancak bu etkinlikler, özünde ticari organizasyonlar oldukları için kapsayıcılıkları sınırlı kalmıştır. Sivil toplum örgütlenmesi açısından, İrlanda’daki Türk diasporası henüz zayıftır.

Son yıllarda, Galatasaray taraftarları başta olmak üzere, Beşiktaş ve Fenerbahçe taraftarlarının düzenledikleri etkinlikler, İrlanda’daki Türkleri bir araya getiren önemli buluşmalar olmuştur. Ayrıca, bazı Türk girişimcilerin düzenlediği Türk geceleri organizasyonları da, İrlanda’da yaşayan Türklerin sosyal kaynaşmasını sağlayan etkinlikler olarak öne çıkmaktadır.

Son aylarda ise, İrlanda’da yaşayan çeşitli Türk girişimciler tarafından kurulan organizasyon şirketleri sayesinde, İrlanda’da Türk sanatçılar sahne almaya başlamıştır. Bu etkinlikler, İrlanda’daki Türk vatandaşlarının bir araya gelmesini ve kaynaşmasını sağlamaktadır.

Mesajlaşma Grupları

İrlanda’da yaşayan Türkler arasında kurulan mesajlaşma grupları, topluluk için önemli bir iletişim kanalıdır. WhatsApp ve Telegram üzerinden kurulan bu gruplar, Türklerin bilgi alışverişi yapmasında, çeşitli konularda organize olmasında, alışveriş yapmasında ve haberleşmesinde etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bu mesajlaşma gruplarının bir kısmı eğitim acenteleri tarafından kurulmuş olsa da, bireysel girişimlerle oluşturulmuş gruplar da bulunmaktadır.

Bu gruplarda zaman zaman bilgi kirliliği ve yanlış bilgi aktarımları da görülmektedir. Ancak, bu durumlar, henüz oluşum aşamasında olan Türk diasporasının sancıları olarak değerlendirilebilir. Irishturks.com, bu noktada İrlanda’daki Türklerin doğru bilgi ve haber edinmesi için kurulmuş ve bu doğrultuda sorumlu şekilde yayın hayatına devam etmektedir.

Özetlersek…

5,1 milyon nüfusa sahip İrlanda’nın %77’si İrlandalılar’dan oluşmaktadır. Nüfusun %20’den fazlasını ise diğer etnik gruplar oluşturmaktadır. Bu durum, göçmenler için adaptasyon sürecinde bir avantaj sunmaktadır. İrlanda’daki göçmenler arasında Türkler, en küçük gruplardan biridir; ancak sayıları ve Dublin, Cork gibi şehirlerdeki görünürlükleri hızla artmaktadır.

İrlanda’nın nüfusu, yüz ölçümü ve sunduğu imkânlar; birçok Avrupa ülkesine kıyasla daha kısıtlıdır.Bu nedenle, Türklerin diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi yoğunluk oluşturmaları zordur. Ancak, İrlanda’da yaşayan Türklerin çoğunluğunun 25-40 yaş aralığında ve nitelikli bireyler olması, toplumda sağlam bir yer edinme potansiyeline işaret etmektedir. Bu potansiyelin ortaya çıkması için ise önümüzde uzun bir yol bulunmaktadır.

Bu konuda hakkında daha fazla bilgi edinmek için Türkler İçin İrlanda’da Yaşam başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz.