Kuzey İrlanda’nın Tarihçesi

Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık’ı oluşturan dört ülkeden biridir ve İrlanda Adasının kuzeydoğusunda yer alır. Hem İrlanda Cumhuriyeti ile hem de Birleşik Krallık ile derin ve karmaşık bir tarihi ilişkiye sahiptir. Bu yazıda, Kuzey İrlanda’nın siyasi durumu, İrlanda ile ilişkileri, IRA eylemleri ve barış süreci ile Birleşik Krallık ile olan ilişkilerini ele alacağız.

Irish Turks’u twitter, youtube, facebook ve Instagram üzerinden takip edebilirsiniz. Sosyal medya hesaplarımızı erişmek için bu linke tıklayabilirsiniz.

Coğrafi ve Tarihi Bağlam

Kuzey İrlanda, İrlanda adasının kuzeyinde kalan altı County’den oluşur: Antrim, Armagh, Down, Fermanagh, Londonderry ve Tyrone. 1921’de, İrlanda’nın büyük bir kısmı Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazanarak İrlanda Cumhuriyeti’ni kurdu, ancak Kuzey İrlanda Birleşik Krallık’ın bir parçası olarak kalmayı tercih etti. Bu bölünme, yıllarca süren siyasi ve dini çatışmalara zemin hazırladı.

Siyasi Durum ve İrlanda ile İlişkiler

Kuzey İrlanda, kendi parlamentosu olan Kuzey İrlanda Meclisi’ne sahiptir. Ancak bu meclisin yetkileri, Birleşik Krallık Parlamentosu tarafından sınırlanmıştır. Siyasi durum, sık sık İngiltere, İskoçya ve Galler’deki durumlarla karşılaştırıldığında karmaşıktır. İrlanda Cumhuriyeti ile Kuzey İrlanda arasındaki ilişki,1990’lı yılların sonlarına kadar gergin olmuştur, ancak Good Friday Anlaşmasıyla sonlanan barış sürecinde bu ilişkiler düzelmiştir.

İrlanda ile Kuzey İrlanda arasındaki farkları öğrenmek için bu linke tıklamanız yeterli.

IRA Eylemleri ve Barış Süreci

İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), 20. yüzyılın büyük bir bölümünde Kuzey İrlanda’da aktif olan paramiliter bir grup olarak bilinir. IRA, İrlanda’nın birleşmesi ve İngiliz yönetiminin sona ermesi için silahlı mücadele yürütmüştür. Bu çatışma dönemi, 1960’ların sonlarından 1998’deki Good Friday (Belfast) Anlaşması’na kadar süren “The Troubles” (Sorunlar) olarak bilinir.

Sorunlar döneminde, IRA ve diğer paramiliter gruplar ile İngiliz güvenlik güçleri ve bazı sadıkçı gruplar arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Bu dönem boyunca binlerce insan hayatını kaybetti ve çok sayıda kişi yaralandı. 1998’de imzalanan Belfast Anlaşması (Good Friday Agreement), İrlanda adasında barış sürecini başlattı. Anlaşma, Kuzey İrlanda’ya genişletilmiş özerklik sağladı ve paramiliter grupların silah bırakmasını öngördü.

Kuzey İrlanda İngiltere İlişkileri

Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’a bağlılığı, burada yaşayan birçok kişinin kimlik ve sadakat konusunda derin duygular beslemesine yol açmıştır. Bir grup kendini Britanyalı ve sadıkçı olarak tanımlarken, bir diğer grup kendini İrlandalı olarak görmekte ve İrlanda Cumhuriyeti ile birleşmeyi desteklemektedir. Bu kimlik ve sadakat farklılıkları, Kuzey İrlanda’daki siyasi ve toplumsal çatışmaların temelini oluşturur.

Belfast Anlaşması’nın ardından, Kuzey İrlanda ile İngiltere arasındaki ilişkiler nispeten istikrarlı hale gelmiştir. Ancak Brexit süreci, Kuzey İrlanda’nın statüsü ve İrlanda ile olan sınırın durumu hakkında yeni tartışmalara yol açmıştır. Brexit sonrası dönemde, İrlanda Denizinde bir gümrük sınırının oluşturulması, Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık ile olan ticari ilişkilerini karmaşık hale getirmiştir.

Ekonomi ve Kültür

Kuzey İrlanda’nın ekonomisi, tarihsel olarak sanayi ve tarıma dayalı olmuştur. Ancak son yıllarda hizmet sektörü ve teknoloji alanlarında da büyüme yaşanmıştır. Belfast, ekonomik büyümenin merkezi olarak, finans, teknoloji ve eğitim alanlarında önemli bir merkez haline gelmiştir.

Kültürel olarak, Kuzey İrlanda zengin bir mirasa sahiptir. Hem İrlanda hem de Britanya kültürünün etkileri burada belirgindir. Geleneksel İrlanda müziği ve dansı, Kuzey İrlanda’da popülerdir ve birçok festival ve etkinlikte kutlanır.

—-

Kuzey İrlanda, tarih, kültür ve politika açısından son derece karmaşık ve zengin bir bölgedir. İrlanda Cumhuriyeti ile olan tarihsel bağları, İngiltere ile olan siyasi ilişkileri ve IRA ile barış süreci, Kuzey İrlanda’nın bugünkü durumunu şekillendiren önemli unsurlardır. Barış süreci, bölgedeki şiddeti büyük ölçüde azaltmış ve bölgeye yeni bir istikrar dönemi getirmiştir. Ancak Brexit gibi yeni siyasi gelişmeler, Kuzey İrlanda’nın geleceği üzerinde önemli etkiler yaratmaya devam etmektedir.

Ek Olarak…

Kuzey İrlanda ile İrlanda arasında günümüzde fiziki olarak bir sınır bulunmamaktadır. İki ülke vatandaşları rahatlıkla seyahat edebilirler. Fakat, İrlanda’da herhangi bir oturum kartının Kuzey İrlanda’da geçerliliği yoktur. Bu neden İrlanda oturum kartı olanlar, Kuzey İrlanda’ya gitmek için Birleşik Krallık vizesine ihtiyaç duyarlar. İki ülke arasındaki geçişlerde pasaport kontrolü olmasa dahi, yerel güvenlik güçleri dönem dönem kimlik kontrolü yapmaktadır.