İrlanda ile Kuzey İrlanda Arasındaki Farklar

İrlanda ile Kuzey İrlanda aynı adayı paylaşan ve aynı etnik kimliğe bağlı milletlerden oluşan iki farklı ülkedir. İrlanda ile Kuzey İrlanda arasında tarihsel, kültürel ve etnik olarak birçok ortak noktaya sahip olmasına rağmen 20. yüzyılın başlarında itibaren hakim olan politik atmosferden kaynaklı farklar vardır. Bir adayı paylaşan iki ülke arasındaki farkları alt başlıklar halinde inceleyelim.

Irishturks.com’un instagram ve facebook sayfalarını takip etmeye unutmayın

Yönetim Şekilleri

İrlanda ile Kuzey İrlanda arasındaki en temel fark yönetim şekilleridir. İrlanda, bir cumhuriyettir. Resmi adı İrlanda Cumhuriyeti’dir. İrlanda parlementer demokrasiyle yönetilir. Tam bağımsız bir ulus devletidir. İrlanda Cumhuriyeti’nin devleti temsil eden makamı İrlanda Cumhurbaşkanı’dır fakat devlet yönetiminde icracı organ başbakan ve bakanlar kuruludur. Yasama yetkisi ise İrlanda Meclisi’ndedir. İrlanda Meclisi Senato ve Meclis olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

Kuzey İrlanda ise anayasal monarşiyle yönetilen ve Birleşik Krallık’a bağlı özerk bir devlettir. Kuzey İrlanda yönetiminin belirli alanlarda kendi kararları verme yetkisi olsa da asıl karar alıcı pozisyonunda Birleşik Krallık makamları bulumaktadır. Kuzey İrlanda’nın en üst seviye makamı Kuzey İrlanda Birinci Bakanlığı makamıdır. Kuzey İrlanda Birinci Bakanı, Kuzey İrlanda’da yapılan seçimlerle belirlenir. Birleşik Krallık’a karşı Kuzey İrlanda’yı temsil eder. Birleşik Krallık Kralına karşı sorumludur. Kuzey İrlanda Meclisi iş işlerde Kuzey İrlanda’nın tutumunu belirler.

Politik Görüş Farklılığı

İrlanda ile Kuzey İrlanda’nın bugün iki farklı devlet olmasındaki en önemli neden, 1900’lü yıllarda yaşanan politik görüş farklılıklarıdır. 20. yüzyılın başlarına kadar İrlanda adasının tamamıyla Britanya Krallığı’na bağlıydı. İrlandalılar 1916 yılında Paskalya Ayaklanması’yla birlikte Britanya yönetimine karşı başkaldırıda bulundular. İrlanda Bağımsızlık Savaşı’nın ardından adanın Britanya’ya sadık kalan kısmı Kuzey İrlanda’yı oluştururken; bağımsızlıklarını kazanan İrlandalılar İrlanda Cumhuriyeti’ni kurdu. Bu ayrılığı ardında ise dini faktörler öne çıkıyordu.

İrlanda ile Kuzey İrlanda Arasındaki İnanç Farklılığı

Küresel anlamda sekülerleşme etkisini gösterene kadar İrlandalılar, Avrupa’nın en dindar Katolik Hristiyan halklarından biriydi. Güçlü Katolik inancı, İrlanda’nın Britanya’ya karşı ayaklanmasında etkili olmuştur. Çünkü İngilizler Avrupa’da gelişen reform hareketlerinin ardından Protestanlığa geçmişlerdir. Britanya Krallığı, Protestanlığı benimsedikten sonra Katolik İrlandalılar üzerinde baskıyı artırmıştır. Bu baskılara rağmen Katolik inancına sadık kalan İrlandalılar, Britanya Krallığına karşı gelişen ayaklanmaları desteklemişlerdir. 

Kuzey İrlanda’da, 20. yüzyılın başında nüfusun büyük çoğunluğu İngiliz etkisiyle Protestanlığa geçmiş olan İrlandalılar’dan oluşmaktaydı. İrlanda Bağımsızlık Savaşı esnasında Prostestan İrlandalılar, kendileri gibi Protestan olan Britanya yönetiminin yanında yer almayı tercih etmişlerdir. 

Günümüzde İrlanda Cumhuriyeti vatandaşlarının yüzde 69’ü kendini Katolik Hristiyan olarak; yüzde 14’ü ise kendini dinsiz olarak tanımlıyor. İrlanda Cumhuriyeti’nin yaklaşık yüzde 2-3’lük bir kesim ise kendini Protestan olarak tanımlıyor.

Kuzey İrlanda’da 2022 yılında yapılan sayım sonunda Katolik nüfus Protestan nüfüsu geçmiştir. Son sayıma göre Kuzey İrlanda nüfusunun yüzde 45’i kendini Katolik olarak tanımlarken; yüzde 43’ü Protestan olarak tanımlıyor. Bu veri, Kuzey İrlanda içerisinde İrlanda ile birleşmek isteyenlerin umudunu arttırıyor.

Bayraklar

İrlanda ile Kuzey İrlanda arasındaki farklardan birisi ise devletleri simgeleyen bayraklarıdır. İrlanda Cumhuriyeti’nin bayrağı birbirine paralel olarak duran yeşil, beyaz ve turuncu renklerden oluşur. Dünyanın her yerinde İrlanda denilince bu bayrak akla gelmektedir. Fakat, İrlanda bayrağını Kuzey İrlanda bayrağı olarak bilenlerin sayısı da az değildir.

Kuzey İrlanda’nın resmi bir bayrağı yoktur. Birleşik Krallık bayrağıyla temsil edilmektedir. Buna rağmen Kuzey İrlanda’da resmi olarak kabul edilmeyen bölgesel bayrak mevcuttur. Resmi olmayan Kuzey İrlanda bayrağı beyaz zemin üzerinde kırmızı hac işareti ve bayrağın tam ortasında bir el ve tac görselinden oluşmaktadır. Bu bayrak sadece 1953 ile 1972 yılları arasında resmi bayrak olarak kabul edilmiştir.

Başkentler ve Nüfuslar

İrlanda’nın başkenti Dublin’dir. İrlanda adasının doğu kıyılarının orta noktası kabul edilecek bir konumda bulunmaktadır. Nüfus 1 Milyonun üzerindedir. 

Kuzey İrlanda’nın başkenti ise Belfast’tır. Belfast, Dublin’in 166 km kuzeyinde yer almaktadır. 500 bine yakın nüfusu vardır.

İrlanda Cumhuriyeti adanın 6’da 5’ini kaplar. Nüfusu ise 5 Milyondur. Kuzey İrlanda’nın nüfusu 1.8 Milyondur.

Resmi Diller

İrlanda’da iki resmi dil vardır. İrlandaca ve İngilizce.

Kuzey İrlanda’nın resmi dili ise sadece İngilizcedir. 

Para Birimi

İrlanda’nın para birimi Euro’dur. İrlanda, Avrupa Birliği politikaları kapsamında 1 Ocak 1999 tarihinden beri Euro kullanmaktadır.

Kuzey İrlanda’nın para birimi ise Birleşik Krallık’ın para birimi olan Sterlin(Pound)’dir. 

İrlanda ve Birleşik Krallık hakkında daha fazla bilgi edinmek için irishturks.com‘u takipte kalın